2. การแบ่งภาษาไทยถิ่น
การแบ่งภาษาไทยถิ่นที่ใช้พูดกันในท้องถิ่นต่าง ๆ ของประเทศไทยนั้น ถ้าแบ่งตามความแตกต่างของภูมิศาสตร์ หรือท้องที่ที่ผู้พูดภาษานั้น ๆ อาศัยอยู่ อาจแบ่งเป็น 4 กลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้
1. ภาษาไทยถิ่นกลาง ได้แก่ ภาษาที่ใช้พูดกันในเมืองหลวงของประเทศไทยและจังหวัดรอบ ๆ ทางภาคกลางของประเทศ
2. ภาษาไทยถิ่นใต้ ได้แก่ ภาษาที่ใช้พูดกันในจังหวัดภาคใต้ของประเทศไทย เช่น สงขลา ภูเก็ต พังงา สุราษฎร์ธานี เป็นต้น
3. ภาษาไทยถิ่นอีสาน ได้แก่ ภาษาที่ใช้พูดกันในจังหวัดทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย เช่น ชัยภูมิ อุบลราชธานี อุดรธานี ร้อยเอ็ด เป็นต้น
4. ภาษาไทยถิ่นเหนือ ได้แก่ ภาษาที่ใช้พูดกันในจังหวัดทางภาคเหนือของประเทศไทย เช่น เชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง แม่ฮ่องสอน เป็นต้น
การแบ่งภาษาไทยถิ่นดังกล่าวนี้ เป็นการแบ่งโดยอาศัยประชากรจำนวนมากในท้องถิ่นนั้น ๆ เป็นผู้ใช้ภาษา ซึ่งถือว่าเป็นการแบ่งอย่างกว้าง ๆ เพราะในแต่ละท้องถิ่นยังมีภาษาถิ่นย่อยอื่น ๆ อีกเป็นจำนวนมาก แต่มีคนใช้พูดเพียงบางกลุ่มเท่านั้น ในที่นี้ ต้องการเน้นการใช้ภาษาไทยถิ่น ทั้ง 4 ถิ่น
คือ กลาง ใต้ อีสานและเหนือ